Inloggen
U bent niet ingelogd. Inloggen
9 kenmerken van het drukzetten van Arne Slot
| Bedankt voor uw mening!
Vrijdag 3 Februari 2023
Arne Slot staat bekend als een trainer die hoog druk wil zetten en attractief voetbal wil spelen. Zoals hij zelf zegt zijn er verschillende manieren om te spelen, maar dat dit ‘zijn’ manier is en dat hij herinnerd wil worden als een trainer die aantrekkelijk voetbal speelt. In dit eerste deel kijken we naar 9 kenmerken in het drukzetten van Arne Slot.

Tekst: Wouter Stronks

Het valt mij op dat hij een trainer is die redelijk snel zijn speelwijze in een team weet te krijgen. Dat liet hij zien bij AZ, in zijn eerste jaar bij Feyenoord en nu ook weer met een gewijzigde selectie in zijn tweede jaar. Ook nu staat hij alweer hoog in de lijstjes met de meeste ballen veroverd uit hoog drukzetten en het met meeste gescoorde goals uit hoge druk. Dat zegt wel iets over zijn manier van werken. Zoals hij zelf zegt: hij wil zijn spelers indoctrineren met zijn speelwijze.

Voor deze analyse bekijken we meerdere wedstrijden, waarin de manier van spelen van Arne Slot duidelijk wordt. We beginnen deze serie met de wedstrijd tegen PSV, een wedstrijd in het begin van het seizoen waarin zeker nog niet alles goed gaat, maar waarmee al goed te zien is hoe Arne Slot verdedigend wil spelen.

Voor deze serie zetten we negen principes en/of kenmerken op een rij die te herkennen zijn in het verdedigende spel van Arne Slot. Bij ieder principe laten we een voorbeeld zien hoe dit in de wedstrijd tegen PSV te zien is. Natuurlijk zijn er voorbeelden beschikbaar waarin Feyenoord dit nog beter uitvoert, maar het is natuurlijk extra interessant om te zien dat deze principes nagenoeg iedere wedstrijd voorkomen, dus ook in de wedstrijd tegen PSV. In de wedstrijd tegen PSV wordt dan ook twee keer gescoord uit het drukzetten.

1.  Dwing de tegenstander naar de zijkant
Het drukzetten onder Arne Slot start met het dwingen van de tegenstander naar de zijkant. Dit begint bij de centrumspits die op zo’n manier aanloopt dat de tegenstander de bal niet meer naar de andere kant kan verplaatsen. De vleugelaanvaller aan die kant loopt weliswaar mee met de back van de tegenstander, maar zorgt er tevens voor dat de as afgedekt is. Als de centrale verdediger dan onder druk komt, is de kans groot dat deze naar de back speelt en vanuit daar kan Feyenoord de tegenstander onder druk zetten.

Voorbeeld:

Het naar de zijkant dwingen start met de centrumspits. Die probeert de tegenstander naar een kant te dwingen, door zo te lopen dat een kant is afgeschermd



De centrumspits is in zijn opzet geslaagd. De bal wordt naar de kant gespeeld die hij wilde


Hij zet de speler onder (tijds)druk


De rechtsbuiten van Feyenoord is verantwoordelijk voor de linksback van PSV, maar zijn eerste taak is om de as af te dekken, om zo de tegenstander naar buiten te dwingen. Je ziet ook aan zijn armgebaar dat hij medespelers coacht op het feit dat ze in de as de opties moeten afschermen


Hiermee wordt de tegenstander uiteindelijk naar de zijkant gedwongen


Hier wordt de tegenstander onder druk gezet


Feyenoord weet in balbezit uit het duel te komen. De linkerspits is naar binnen gekomen en staat in de 1-tegen-1. Hij krijgt de bal en zal Feyenoord op voorsprong schieten


Video: van deze wedstrijdsituatie is een video beschikbaar in de Video Database

Voorbeeld:
Een vergelijkbaar voorbeeld, maar nu lager op het veld en vanuit lopend spel. Je ziet dezelfde principes terugkomen.

Een centrale verdediger van PSV is aan de bal en de centrumspits van Feyenoord probeert de tegenstander een kant op te dwingen door tussen de centrumverdedigers in te komen


Hier lijkt dat gelukt te zijn, dus hij kan naar de bal toe bewegen


De spits heeft de andere kant afgedekt en kan nu verder drukzetten


De bal wordt naar de zijkant gespeeld. De back lijkt verrast. De rechterspits zal druk zetten, al doet hij niet op hoog tempo in verband met de grote ruimtes


De back speelt terug op de centrale verdediger en de opties voor PSV zijn nu beperkt. Toch weet de verdediger van PSV zich met een goede schijnbeweging uit deze situatie te redden


Video: van deze wedstrijdsituatie is een video beschikbaar in de Video Database


2. Onderlinge afstanden klein
Een tweede principe van Arne Slot bij het verdedigen en dus ook het drukzetten is om de onderlinge afstanden klein te houden. Een principe dat bij bijna iedere ploeg op het lijstje staat, maar wel belangrijk om goed uit te voeren.


Voorbeeld:
Bij het drukzetten is hierbij een belangrijke rol vastgelegd voor de middenvelders en de verdedigers. Zij moeten ervoor zorgen dat bij het drukzetten de onderlinge afstanden klein blijven, zodat Feyenoord veel spelers rondom de bal heeft.

De basisafspraken van Feyenoord zijn weer duidelijk. De centrumspits kiest positie tussen de twee centrale verdedigers van de tegenstander en de twee vleugelspitsen zijn verantwoordelijk voor de back van de tegenstander


De centrumspits zet direct na de eerste pass druk, om de tegenstander een kant op te dwingen


In eerste instantie lukt dit niet, de bal wordt naar de andere kant verplaatst, maar door met een boogje te lopen, komt de centrumspits alsnog in de situatie om de tegenstander een kant op te dwingen



Nu is immers al de linkerkant afgeschermd


De centrumspits kan de centrale verdediger onder druk zetten, al moet hij wel vanuit de rug komen


Je ziet dat de volgende lijn dicht bij elkaar staat om passlijnen door de as af te schermen


Zowel in de breedte als in de lengte zijn de onderlinge afstanden klein




Voorbeeld:
Dit geldt voor het doorstappen, maar ook voor het meeverdedigen van de vleugelspitsen als er geen pressie gespeeld kan worden. Door mee te verdedigen zorgen ze ervoor dat de vleugelverdedigers korter op de centrale verdedigers kunnen komen te staan.

De vleugelspits is helemaal mee teruggelopen met de back, zodat de back dichter bij de centrale verdediger kan blijven staan



Voorbeeld:
Je kent waarschijnlijk wel de uitdrukking: verdedigen doe je met het hele team. Vaak wordt hier bedoeld dat het verdedigen begint met de aanvallers. Maar ook drukzetten doe je met het hele team en dan is het vaak belangrijk dat ook de verdedigers durven mee te doen. Als zij te ver achteruit gaan lopen of alleen de diepte afdekken, dan worden de afstanden voor de middenvelders en aanvallers te groot. Het is daarom belangrijk dat ook zij durven om door te dekken.

De omcirkelde centrale verdediger zorgt voor de onderlinge afstanden en durft door te stappen als een aanvaller in het middenveld ingespeeld dreigt te worden. Op deze manier zorgt hij ervoor dat de onderlinge afstanden klein kunnen blijven



3. Voorkom dat de tegenstander eenvoudig naar de niet-balkant kan verplaatsen
Arne Slot wil met Feyenoord de tegenstander een kant op dwingen om daar uiteindelijk veel spelers te hebben om de bal te veroveren. Dat betekent dat de ruimte voor de tegenstander aan de andere kant ligt. Het is dan ook zaak om te voorkomen dat de tegenstander de bal eenvoudig naar de niet-balkant kan verplaatsen.

Hou de speler in balbezit onder druk
Een van de manieren om dit te bewerkstelligen is om de speler in balbezit onder druk te zetten. We zagen al eerder de loopactie van de centrumspits om zo de tegenstander een kant te dwingen. Dit is de eerste stap in het aan een kant houden van de tegenstander.

Door de speler in balbezit vanaf de binnenkant onder druk te houden, maakt dit het voor de tegenstander erg moeilijk om de bal naar de andere kant te verplaatsen



Centrale opties afschermen

In de wedstrijd tegen PSV kiest Feyenoord ervoor om de centrale opties af te schermen door te werken met mandekking (koppeltjes). Dit is een eenvoudige manier om te voorkomen dat een middenvelder wordt ingespeeld, die vervolgens de bal naar de andere kant kan verplaatsen



Het naar binnen komen van de vleugelspits

Doordat de vleugelspits naar binnen komt, dekt hij hiermee de centrale verdediger. Hij hoeft niet dichterbij te staan, omdat de centrale verdediger niet direct aangespeeld kan worden, maar alleen door gebruik te maken van een derde man. In dat geval heeft de linkerspits nog voldoende tijd om de afstand kleiner te maken


Interessant (en logisch) om te zien is dat naarmate de kans kleiner is dat de bal verplaatst gaat worden via de centrale verdediger, de linkerspits juist van de centrale verdediger afloopt, om zo de onderlinge afstanden klein te houden en de as dicht te houden



Anticiperen
Dit laatste voorbeeld is vanuit een situatie waarin er nog geen druk op de bal is. Ook in deze situatie is het belangrijk om - indien mogelijk - te voorkomen dat de bal naar de andere kant verplaatst wordt, omdat daar de ruimtes groter zijn en Feyenoord minder spelers heeft. Dit voorbeeld laat goed zien dat spelers hier steeds mee bezig zijn.

In het lopende spel heeft de centrale verdediger van PSV de bal ontvangen. De rechterspits van Feyenoord herkent dat het spel verplaatst kan worden en anticipeert op de mogelijke pass naar de andere centrale verdediger, nog voordat de bal gespeeld is. De speler van PSV herkent het risico om de bal naar de andere centrale verdediger te spelen en speelt de bal niet. Hij kiest voor de bal terug naar de keeper



4. Laat de gevaarlijkste spelers van de tegenstander niet vrij aan de bal komen
In de tactische keuzes voor de strategie voor een wedstrijd is het logischerwijs belangrijk om de gevaarlijkste spelers van de tegenstander onschadelijk te maken en dus niet aan de bal te laten komen. Om de middenvelders van PSV niet aan de bal te laten komen, kiest hij ervoor om met mandekking (koppeltjes) te werken.

Als analist bij de NOS sprak Arne Slot over het feit dat het Nederlands Elftal dit onder Van Gaal ook deed en gaf aan dat dit een relatief makkelijke en snelle manier is om de gevaarlijkste spelers van de tegenstander af te dekken, zeker als de trainingstijd beperkt is. Hij gaf aan hier geen voorstander van te zijn, maar koos hier tegen PSV (nog) wel voor, wellicht omdat dit nog vroeg in het seizoen was.


De gevaarlijkste spelers van de tegenstanders worden voornamelijk afgedekt door middel van mandekking


Later in het seizoen zie je dat Feyenoord voor andere manieren kiest om de gevaarlijkste spelers af te dekken, maar het belang blijft even groot.



5. Niet in de rug geklopt worden
Een ander belangrijk principe dat in het drukzetten van Arne Slot te zien is, is dat een drukzettende speler niet in de rug geklopt mag worden. Dat geldt voor iedere positie en is niet specifiek voor het drukzetten. Arne Slot maakt dit vaak concreet naar spelers door te zeggen dat ze iedere seconde een keer over de schouder moeten kijken.

In het drukzetten betekent het dat een speler weet wat er in zijn rug gebeurd om zo te voorkomen dat de speler in hun rug (vrij) wordt aangespeeld.


Voorbeeld:

Feyenoord kiest er in deze situatie voor om druk te zetten op de keeper. De speler die doorloopt zorgt ervoor dat de speler in zijn rug niet aangespeeld kan worden



Hij herkent dat zijn tegenstander naar de achterlijn loopt en de eerste zaak is dan om die passlijn dicht te zetten


Als dat eenmaal gelukt is, dan kan de aanvaller drukzetten op de keeper. De keeper van PSV moet de lange bal spelen die niet goed geraakt wordt. Feyenoord verovert de bal op de helft van de tegenstander en zal uit dat balbezit scoren


Video: van deze wedstrijdsituatie is een video beschikbaar in de Video Database


6. Herken het moment van drukzetten
Belangrijk in het drukzetten is om het moment te herkennen om druk te gaan zetten. Hierbij is het belangrijk om te weten dat dit niet altijd direct balverovering hoeft op te leveren, maar dat het vaak een belangrijke factor is in het forceren van een fout van de tegenstander. Die kan bijvoorbeeld onder druk een verkeerde pass geven of een medespeler aanspelen die helemaal niet vrij was.


De aanleiding tot de eerste goal. De back wordt ingespeeld en ook dit is een triviaal moment om druk te zetten. De back verspeelt zelf de bal



Zoals gezegd, kan het ook leiden tot een verkeerde keus of pass van de tegenstander. In de aanleiding naar de tweede goal van Feyenoord wordt de bal door PSV teruggespeeld op de keeper en er wordt gekozen om de keeper onder druk te zetten vanwege de beperkte opties van de tegenstander. Deze geeft een verkeerde pass en dat levert het balbezit voor Feyenoord op waaruit uiteindelijk gescoord gaat worden


Zoals je in bovenstaand voorbeeld kunt zien levert het drukzetten dus niet altijd direct balbezit op, maar dwingt het de tegenstander tot een slechte pass en een fout. Bij het naar de zijkant dwingen van de tegenstander is het ook niet altijd direct de bedoeling om de bal daar te veroveren, maar kan de tegenstander onder deze druk ook betekenen dat ze een slechte pass naar de as spelen, waar het veroveren van de bal natuurlijk nog aantrekkelijker is.

Misschien net zo belangrijk als het moment van drukzetten is om ook de momenten te herkennen waarop je juist geen druk moet zetten. Onderstaand voorbeeld is daar een goed voorbeeld van.


Voorbeeld:


Feyenoord is weer in de gewenste positie bij het drukzetten. Door een goede loopactie van de spits is de tegenstander naar een kant gedwongen


Een middenvelder van PSV wordt aangespeeld, maar die heeft eigenlijk alleen maar de mogelijkheid om terug te passen. De linkerspits van Feyenoord moet in dit soort situaties alert zijn, en reageert daarom ook direct


Hij ziet echter dat de pass op de keeper goed is en dat dit geen moment is om druk te zetten. Je kunt immers alleen drukzetten als de onderlinge afstanden kloppen. De linkerspits oriënteert zich weer daarom weer op de back van PSV


In deze situatie is de organisatie weer belangrijk om vanuit daar wellicht weer druk te kunnen zetten. Hij loopt zelfs met de rug naar de tegenstander weg om de organisatie te herstellen


Feyenoord heeft de organisatie hersteld en heeft na enkele seconden alweer de volgende gewenste situatie. Een centrale verdediger wordt aangespeeld en de tegenstander is naar een kant gedwongen. Even later zal Feyenoord aan deze kant de bal veroveren


Video: van deze wedstrijdsituatie is een video beschikbaar in de Video Database


7. Geef druk van achteren
Ook als de bal in het middenveld is, dan vindt Slot dat de aanvallers nog steeds druk moeten zetten, door druk van achteren te geven. Aan het NRC vertelde Dessers dat Slot vond dat hij als spits te weinig deed als de tegenstander het middenveld inspeelde: “Hij (Slot - red.) verwacht dat de spits ook druk zet in de rug van de middenvelder en deze zo min of meer klem zet.”

In de wedstrijd tegen PSV zijn ook een aantal momenten te zien waarin de aanvallers al laten zien dat ze nog steeds bereid zijn om druk te zetten als de spitsen uitgespeeld zijn.

Voorbeeld:

Ook als de aanvaller uitgespeeld is, wordt van hem verwacht dat deze druk van achteren blijft zetten


Dat betekent vaak dat spelers de bereidheid moeten hebben om dit te doen



Voorbeeld:
Dit is een ander voorbeeld van het insluiten van de tegenstander bij het drukzetten. Dit keer geeft de aanvaller geen druk in de rug van de tegenstander, maar op deze manier is de kans op het veroveren van de bal wel een stuk groter.


De situatie ontstaat vanuit een bekend patroon van Feyenoord: het dwingen van de tegenstander naar de zijkant


De tegenstander speelt inderdaad naar de zijkant. Daar wordt de tegenstander ook onder druk gezet


De tegenstander weet de bal langs de lijn door te spelen


Door vanaf de andere kant ook druk te zetten, weet Feyenoord de tegenstander van meerdere kanten onder druk te zetten. Het gevolg is dat PSV de bal over de zijlijn speelt en Feyenoord weer balbezit heeft


Video: van deze wedstrijdsituatie is een video beschikbaar in de Video Database


7. Op tijd terug zijn voor tweede bal
Het goed drukzetten kan ook leiden tot een lange bal van de tegenstander. Dat betekent niet dat het drukzetten beëindigd is. In dergelijke situaties is het belangrijk om op tijd terug te zijn voor de tweede bal, om de kans zo groot mogelijk te maken deze te winnen.


Voorbeeld:

In deze opbouw van PSV biedt een middenvelder zich aan. De omcirkelde speler van Feyenoord versnelt om bij inspelen kort te staan



De keeper kiest echter voor de lange bal. Je ziet de speler van Feyenoord meteen afremmen om van richting te veranderen


Deze speler zorgt ervoor dat hij op tijd terug is voor de tweede bal


Doordat alle spelers van Feyenoord dit doen, domineren ze de ruimte rondom de tweede bal en is de kans groot dat ze de tweede bal winnen. Vanuit de tweede bal komt Feyenoord dan ook weer in balbezit


Video: van deze wedstrijdsituatie is een video beschikbaar in de Video Database


8. Hoge intensiteit als de tegenstander onder de druk uitspeelt
Het kan de tegenstander natuurlijk ook lukken om onder de druk uit te spelen, waardoor er grotere ruimtes ontstaan op het veld. In dergelijke situaties is het belangrijk dat het volledige team bereid is om op hoge intensiteit om te schakelen, om zo te zorgen dat de linies weer kort op elkaar komen te spelen.


Voorbeeld:

PSV is onder de druk van Feyenoord uitgespeeld. In een dergelijke situatie is het belangrijk dat het team de bereidheid heeft om in een dergelijke situatie op hoge intensiteit om te schakelen. In bovenstaande situatie kun je zien dat alle spelers die bereidheid hebben


Daarnaast is het belangrijk dat de verdediger niet instapt en de tegenstander ophoudt, waardoor hij zijn teamgenoten de kans geeft om de linies weer compact op elkaar te laten spelen


Video: van deze wedstrijdsituatie is een video beschikbaar in de Video Database


Voorbeeld:

Ook in deze situatie weet PSV onder de druk uit te spelen


Door op hoge intensiteit om te schakelen heeft Feyenoord weer voldoende spelers rondom de bal en zorgt het weer voor korte onderlinge afstanden



9. Maak een overtreding indien nodig
Het hoog drukzetten heeft grote voordelen als het lukt, maar er zitten natuurlijk ook risico’s aan verbonden. Een principe dat eigenlijk alle topteams toepassen is op het moment dat de tegenstander onder de druk dreigt uit te spelen, er een kleine overtreding wordt gemaakt. Belangrijk is om deze overtreding bij mogelijke dreiging al te maken. Immers, als deze pas gemaakt wordt als de tegenstander op snelheid is, zal dit vaak tot een gele kaart leiden.


Voorbeeld:

Feyenoord heeft de as niet voldoende dicht gezet en speelt door de linies heen. Er dreigt een gevaarlijke situatie


Dit is hét moment om bij aanname al een kleine overtreding te maken. Dat doet Feyenoord dan ook




Ruimte voor ontwikkeling
Omdat het nog vroeg in het seizoen is, zie je dat er ook nog ruimte is voor ontwikkeling. Zo zie je dat Feyenoord vaker verkeerde keuzes maakt dan later in het seizoen.


Voorbeeld:

In dit voorbeeld is het nadeel van mandekking te zien. In dit voorbeeld is de middenvelder van Feyenoord te veel gericht op zijn tegenstander en herkent niet dat er een grote ruimte op het middenveld ligt



De middenvelder herkent te laat dat zijn tegenstander niet aangespeeld gaat worden en daardoor maakt hij eigenlijk de ruimte in het middenveld alleen maar groter


Ook de rechterspits herkent niet dat hij teveel ruimte in de as open laat liggen. Door meer naar binnen te lopen (zie looplijn tekening) zou hij de tegenstander wel naar de zijkant kunnen dwingen


In deze situatie kan de bal door de as gespeeld worden en kan de verdediger direct een aanvaller inspelen. Feyenoord komt in een situatie waarin ze tegen Gakpo in een 1-tegen-1 komen te staan. Dat is zeker geen gewenste situatie



Vooruitblik
In dit eerste artikel hebben we laten zien hoe Arne Slot in zijn eerste maanden bij een vernieuwd Feyenoord het wederom heel snel voor elkaar heeft gekregen om zijn principes aan de ploeg over te brengen. Er is zeker nog ruimte voor verbetering, maar het is knap om te zien wat hij kan bereiken in zo’n korte periode. In de komende artikelen kijken we naar de ontwikkeling van Feyenoord in het seizoen.
Wil je alles lezen over Voetbal Tactiek?

Log dan in met je account van TrainersMagazine of abonneer je op Het Voetbal KennisPlatform. Je kunt alle artikelen lezen voor minder dan drie tientjes per jaar.

Abonneren voor €29

Of: spaar voor een gratis abonnement door te winkelen in onze webshop

Spaaractie
Het Voetbal KennisPlatform is gratis voor totaalabonnees op TrainersMagazine
Voetbaltactiek