Inloggen
U bent niet ingelogd. Inloggen
Het druk zetten van Erik ten Hag bij Manchester United
| Bedankt voor uw mening!
Donderdag 16 Februari 2023

Na een stroeve start wordt de hand van Erik ten Hag bij Manchester United steeds beter zichtbaar. Wouter Stronks analyseerde voor TrainersMagazine de manier van druk zetten van Manchester United.

Tekst: Wouter Stronks

Als je het Manchester United van Ten Hag volgt, dan zie je langzamerhand steeds meer een topsport- en winnaarsmentaliteit in de ploeg komen. Hierbij geldt dat goed nog niet goed genoeg is. Daar waar andere trainers vaak praten over wat er goed gaat en de ontwikkeling die een team laat zien, durft Ten Hag kritisch te zijn.

Dat straalde hij ook bij Ajax uit, denk bijvoorbeeld aan de wedstrijd van Ajax tegen Dortmund die ze vorig jaar met 4-1 wonnen, toen was Ten Hag natuurlijk tevreden, maar tegelijk ook kritisch door te zeggen dat ze nog heel veel verbeterpunten uit die wedstrijd halen. Datzelfde zie je nu ook terug bij United. In een interview met Sky Sports werd hij voor de wedstrijd gefeliciteerd met de prestaties die ze nu behalen. Hij bedankte beleefd, maar gaf aan dat het om vandaag ging, het een nieuwe wedstrijd was die weer gewonnen moest worden. Door in deze termen te spreken wordt er echt van wedstrijd naar wedstrijd gewerkt.

Dat geeft een enorme duidelijkheid en zorgt voor een prestatie-omgeving. Zo maakte Manchester United laat tegen Chelsea de gelijkmaker en hij reageerde boos op Shaw toen hij bij 1-1 ging tijdrekken, omdat hij de mentaliteit erin wil krijgen dat ze iedere wedstrijd moeten willen winnen. Zo probeert hij bij United tot een andere mindset komen. Casemiro zegt over Ten Hag ook dat hij weinig trainers meegemaakt heeft die zo gedreven zijn om wedstrijden te willen winnen. Dat een speler met de ervaring van Casemiro dat zegt, zegt wel wat. Je merkt dus aan alles dat het leeft en dat het die topsportmentaliteit er steeds meer komt. Op die manier creëert hij een klimaat waarin je altijd bezig bent met beter willen worden: goed is dus niet nog goed genoeg.

Bogarde gaf pas ook aan bij ESPN dat ze bij Ajax iedere dag bezig waren met de juiste afstanden. Precies dat zie je ook bij Manchester United steeds beter worden. Dat zie je niet alleen bij het druk zetten, maar ook in balbezit. Je ziet dat iedereen meedoet bij het druk zetten en zelfs dat de backs steeds actiever worden. Zoals Erik ten Hag zelf zegt: “We verdedigen met 11 spelers, daardoor zijn we moeilijk uit te spelen als team. (..) Iedereen is overtuigd van het plan en iedereen voert het gedisciplineerd uit. Wanneer we dat met overtuiging en passie uitvoeren, dan wordt het heel moeilijk om ons te verslaan. (..) Dat is een compliment voor het team, maar is ook een proces dat we moeten voortzetten.”

Hierin is de driehoek Martínez-Casemiro-Varane belangrijk, zoals bij Ajax de driehoek Timber-Martínez-Álvarez belangrijk was.

Spelprincipe: korte passes afschermen
In het druk zetten staat Ten Hag bekend om het hoge druk zetten. Ook bij Ajax was Ten Hag een van de ploegen die bekend stond om de hoge druk. In dit hoge druk zetten van Ten Hag is het belangrijkste spelprincipe dat de tegenstander geen korte ballen kan geven. Dat betekent dat alle korte passopties afgeschermd moeten worden.

Voorbeeld: Tottenham (1)
Dit is ook duidelijk te zien in dit fragment uit de wedstrijd tegen Tottenham.

Alle korte passes worden afgeschermd


Dit doet United omdat korte passes nu eenmaal makkelijker voor de tegenstander zijn. Als de tegenstander die korte passes kan (blijven) geven is de kans kleiner dat ze balverlies leiden. Door alle korte passes af te schermen dwingen ze om de tegenstander risico te nemen: hetzij door die korte passes te blijven spelen die afgeschermd zijn of door de lange bal te geven waardoor er meer tijd en dus kans is om de bal te veroveren.

Er wordt druk gezet op de balbezittende speler om deze zo tot een keuze te dwingen


Op het moment dat de bal teruggespeeld wordt, jagen ze door


De lange bal wordt door de tegenstander gespeeld, de back van United herkent dat en heeft door die lange bal de tijd om door te dekken, hij komt in het duel en dit levert uiteindelijk balbezit op


Bekijk de video in de Video Database (759)


Voorbeeld: Tottenham (2) 

Tottenham neemt de achterbal, door de loopactie van de spits van United schermt hij zowel de pass naar de keeper als naar de andere centrale verdediger af


United zorgt ervoor dat alle korte opties afgeschermd zijn


Alleen aan de andere kant staat de rechtsbuiten in de zone, maar dit kan omdat er geen directe korte pass mogelijk is naar deze tegenstanders


Ook de naar de bal toe bewegende tegenstander wordt kort gedekt, om zo alle korte opties afgedekt te hebben. Zo wordt de tegenstander gedwongen tot de lange bal


Die lange bal is tevens een belangrijk moment bij het United van Ten Hag, want hier moeten de spelers op anticiperen en zo komt de verdediger voor de tegenstander om de lange bal te onderscheppen



Bekijk de video in de Video Database (760)


Onderlinge afstanden
De juiste onderlinge afstanden moet je overigens niet verwarren met compact staan. Als je hoog druk wilt zetten, is dat vaak namelijk bijna niet mogelijk, onder andere omdat je ook de diepte af moet dekken.

De rechterspits is verantwoordelijk voor het afdekken van twee spelers aan de andere kant


Het gaat om op de juiste afstand ten opzichte van deze tegenstanders en niet zozeer de onderlinge afstand ten opzichte van zijn medespelers


In deze situatie is nog duidelijker te zien dat de onderlinge afstanden ten opzichte van elkaar best groot zijn en dat spelers zich vooral opstellen op de juiste afstand ten opzichte van de tegenstander



Korte mogelijkheden kort
Dat is ook goed te zien in dit voorbeeld. Ook hier is te zien dat het vooral gaat om de korte passmogelijkheden af te schermen, dus het kiezen van de juiste afstand ten opzichte van de tegenstander.


Manchester United zet druk op de opbouw van Tottenham en zorgt ervoor dat alle korte passmogelijkheden afgeschermd zijn



Hier is te zien dat dat in deze fase belangrijker is dan de linies compact houden en kort op elkaar staan


Enerzijds is dat waarschijnlijk om de diepte eruit te halen, maar de kans is ook groot dat Ten Hag de linies uiteindelijk korter op elkaar wil laten spelen als er eenmaal druk op de bal is. Immers, als de back door moet dekken, dan wil je de afstanden niet te groot maken



Bekijk de video in de Video Database (766)


Niet sprinten
Wat verder opvalt aan de manier van druk zetten, is dat ze niet met een overdreven hoge intensiteit beginnen met druk zetten. Het druk zetten begint met het beperken van opties (naar een kant dwingen) en vervolgens daar de korte passmogelijkheden af te schermen. Zo dwingen ze de tegenstander om risico te nemen (door korte of juist lange passes) en dat is het moment dat er gepoogd wordt om de bal te veroveren. Dit is ook goed te zien in dit onderstaande voorbeeld.

De tegenstander heeft net de achterbal genomen. Er is nog geen hoge intensiteit, maar je ziet de spits van Manchester United wel de tegenstander dwingen om zo de opties te beperken



Door met een bochtje te lopen, beperkt de spits het aantal opties en kunnen de korte opties in de buurt van de bal door medespelers afgeschermd worden



Ondanks dat de korte optie in het centrum nog niet kort gedekt staat, zijn toch twee spelers bezig met het afschermen van deze optie, zodat als de tegenstander het risico neemt om deze speler in te spelen, er bij aanname een duel gespeeld kan worden



Deze speler wordt inderdaad ingespeeld en bij aanname kan er een duel gespeeld worden. De aanname van de speler van Tottenham is slecht, maar is zo slecht dat het zelfs de middenvelder van United verrast. Zo ontsnapt Tottenham uit deze gevaarlijke situatie



Bekijk de video in de Video Database (761)


Passlijnen dicht
Antony laat zien niet vergeten te zijn hoe ze bij Ajax druk wilden zetten. In dit voorbeeld laat hij zien door slim positie te kiezen dat hij zelf een tegenstander uitschakelt en zo kan United centraal een extra speler houden.

United staat weer klaar om druk te zetten op de opbouw van de tegenstander. Alle korte afspeelmogelijkheden zijn afgeschermd


De tegenstander probeert op te bouwen door een middenvelder naar de zijkant te laten uitwijken


Terwijl Antony druk zet op de balbezittende speler, heeft hij oog voor de middenvelder die naar de zijkant beweegt. De middenvelders van United zorgen ervoor dat de korte afspeelmogelijkheden in het centrum worden afgeschermd


Nu zorgt Antony door zijn loopactie ervoor dat de korte pass onmogelijk is. Niet alleen zorgt hij er hiermee voor dat de tegenstander er niet uit kan spelen, zijn medespeler kan daardoor ook centraal blijven


Hierdoor geeft hij de verdediger wel de gelegenheid om de bal af te kappen en daardoor binnendoor te dribbelen. Direct schakelt Antony om, om weer druk te zetten. Hierdoor, maar ook door de positie van zijn medespelers dwingt hij hiermee de tegenstander tot een geforceerde lange bal. Die wordt weer gewonnen door United


Bekijk de video in de Video Database (768)


Omschakelen naar compact
Op het moment dat het hoog druk zetten niet mogelijk is, schakelt United vrijwel direct om naar compact verdedigen, waarbij de rechterspits bereid is om de meters te maken om te assisteren.

Als het niet lukt om hoog druk te zetten, schakelt United direct om naar compact verdedigen en wordt van de aanvallers verwacht om hierin mee te doen. Verdedigen doe je immers met 11. Aan Ten Hag is te zien dat hij ook in deze situaties wel druk op de bal wil hebben


Maar ook in deze situatie wordt er gespeeld met de intentie om de bal te veroveren. Op het moment dat de spits van de tegenstander wordt ingespeeld, wordt deze ingesloten door meerdere spelers van United


Waardoor de aanvaller uiteindelijk geen kant meer op kan en de bal verspeelt



Bekijk de video in de Video Database (762)


De tegenstander dwingen tot een fout
Centraal in het druk zetten van United staat om de tegenstander tot een fout te dwingen (als ze bijvoorbeeld kort willen blijven spelen). Belangrijk om te realiseren is dat dit niet altijd direct balbezit oplevert. Als dit voor situaties zorgt waarin het bijna lukt om de bal te veroveren, is dat ook een situatie waarin de tactiek slaagt. Dit is goed te zien in dit voorbeeld.

De tegenstander is in de opbouw. United dwingt de tegenstander om een kant te kiezen. Vanaf dat moment beperken ze de opties


De tegenstander bouwt over links op. In de buurt van de bal worden alle korte opties afgeschermd


Zelfs als de spits van de tegenstander de bal komt halen, geldt dat als korte optie die afgedekt moet worden. Nadat deze pass wordt gespeeld, wordt de spits meteen vanaf drie kanten ingesloten, om zo bij een eventuele aanname de bal te kunnen veroveren


De spits ziet dat hij de bal niet kan aannemen en kaatst de bal terug. Hier loert de aanvaller van United weer op en dit had zomaar een onderschepping kunnen worden


Tevens is te zien met hoeveel spelers United hoog durft te staan. Maar liefst 8 spelers zijn bezig met het hoog druk zetten


Bekijk de video in de Video Database (763)


Omgaan met de lange pass
Ook het dwingen tot een pass over langere afstand levert goede kansen op om de bal te veroveren. Belangrijk in het druk zetten van Ten Hag is hoe om te gaan met als de tegenstander kiest voor deze lange(re) pass. In de vorige voorbeelden heb je misschien al gezien dat de vleugelspits in de zone moet staan om zo twee spelers af te dekken. Als je naar onderstaande situatie kijkt, dan lijkt het een kopie te zijn van andere situaties, wat betekent dat er een duidelijk patroon zit in het druk zetten van Ten Hag. In deze situatie probeert Tottenham van kant te wisselen en zie je hoe Ten Hag wil dat zijn spelers handelen bij een langere bal.


Het druk zetten van Ten Hag gaat volgens het vaste patroon. De spits beperkt door zijn loopacties de opties en de korte opties zijn afgeschermd. Aan de andere kant dekt de vleugelspits twee opties in de zone af


Tottenham probeert de bal te verplaatsen. Deze bal moet door de lucht en is een langere pass. Belangrijk is dat de vleugelspits anticipeert op dit soort situaties en je ziet dat hij al onderweg is voordat de pass gegeven is


Ook van achteruit wordt doorgestapt, omdat deze bal moeilijk te controleren zal zijn en er een grote kans is op een balverovering


De tegenstander weet de bal niet te controleren en er ontstaat een kans om de bal te veroveren


Belangrijk is dat overige spelers ook alert zijn, omdat uit zo’n duel vaak een speler in de omgeving bepaalt of dat de bal gewonnen wordt of niet. De bal valt uit het duel en er is een goede kans op balbezit met 5 spelers van United in het centrum. Het winnen van de bal is nu extra interessant, omdat ook nog eens verschillende tegenstanders verdedigend uit positie staan


Uiteindelijk levert dit hier balbezit voor United op, met aanvallende mogelijkheden


Bekijk de video in de Video Database (764)


Naar achteren dwingen
Manchester United wil de bal zo hoog mogelijk op het veld veroveren. Daarom hanteren ze vergelijkbare principes als de tegenstander hoger op het veld aan de bal komt, waarbij ze vervolgens de tegenstander weer op hun eigen manier onder druk kunnen zetten.

De tegenstander bouwt op de helft van United op en daarbij probeert United ook de korte opties af te schermen


Zo dwingen ze de bal achteruit, waarbij ook de volgende speler onder druk wordt gezet


Uiteindelijk wordt de bal nog verder achteruit gedwongen. Ook hier zet United druk


Waarbij ze ervoor zorgen dat alle korte passmogelijkheden afgeschermd zijn


Ook hier zie je weer de bereidheid van het hele team om de korte passmogelijkheden af te schermen en is de back nu al onderweg om de back van de tegenstander onder druk te gaan zetten


Uiteindelijk dwingen ze de tegenstander tot een lange bal


Met de kwaliteiten die ze in het centrum hebben, winnen ze uiteindelijk het tweede duel na die lange bal


United weet inmiddels heel goed dat dit soort momenten heel belangrijk zijn en er wordt geanticipeerd op de korte pass


Als de bal definitief gewonnen wordt, staat United met vier spelers in aanvallende positie rond de laatste lijn van de tegenstander. Uiteindelijk zal uit deze aanval gescoord worden


Bekijk de video in de Video Database (765)


Bereidheid
Als je deze goal bekijkt, dan kun je wellicht zeggen dat de bal met wat geluk binnen is geschoten. Je moet je echter realiseren dat de reden dat je die schietkans krijgt, te danken is aan alle energie die United steeds steekt in het hoog druk zetten. Dat begint bij de drie aanvallers en de diepste aanvaller, maar ook bij bijvoorbeeld de backs zoals in bovenstaand voorbeeld te zien is.

 
De ‘gewone’ lange bal
De tegenstander kan kiezen om risico te nemen en kort te blijven passen, maar ook het dwingen tot een lange bal kan kansen opleveren, zoals te zien in bovenstaand voorbeeld. Het belangrijkste is dat het niet stopt bij de lange bal, maar hoe spelers dan handelen net zo belangrijk is als het dwingen tot de lange bal. In mijn ogen is de driehoek Martínez-Varane-Casemiro cruciaal in dit soort situaties. Zij zijn namelijk steengoed in het verdedigen in de zone, het afschermen van ruimtes, maar ook in het winnen van de duels.


Spelprincipe: eerste pass vooruit
Het doel van het druk zetten is om de bal te veroveren. Als dat gebeurt, geldt een volgend spelprincipe van Ten Hag. De eerste pass bij balverovering moet namelijk vooruit gespeeld worden, om zo optimaal te kunnen profiteren van de nog ongeorganiseerde tegenstander. In dit soort situaties mag de ploeg van Ten Hag risico nemen. Dat zie je dan ook iedere keer terug.

Als we naar het vervolg van eerdere situatie kijken, dan zie je dat er ook direct voor de pass vooruit gekozen wordt, ondanks dat de ruimtes klein zijn.

De gewonnen lange bal komt bij een medespeler aan


Deze kiest direct voor de bal in de diepte. De bal past net niet tussendoor, maar de intentie is duidelijk


De pass wordt onderschept en komt direct terug bij een medespeler. Dit is het sein om weer tot een ‘gewone’ aanval te komen



Voorbeeld: Tottenham (2)
Een ander voorbeeld van direct naar voren spelen na balverovering na het druk zetten.

Hetzelfde patroon is zichtbaar. De spits beperkt de opties, waarna alle korte passmogelijkheden worden afgeschermd


De vleugelverdediger van de tegenstander heeft weinig opties, dus wordt gedwongen om de bal af te kappen


Uiteindelijk heeft hij geen andere keuze dan een lange bal te spelen


Door de kwaliteiten van Martínez, wint hij dit duel

 
Hij weet debal naar een medespeler te koppen, die meteen de eerste pass diep speelt


Hierdoor maakt United direct gebruik van de desorganisatie bij de tegenstander. De bal wordt direct doorgespeeld


Door de eerste pass direct vooruit te spelen is de tegenstander nog niet georganiseerd en zo komt de vleugelaanvaller in een grote vrije ruimte in een 1-tegen-1-situatie


Bekijk de video in de Video Database (767)

Dit soort momenten leiden uiteindelijk tot meer kansen, meer schoten op doel en meer passes in de laatste 30 meter.


Overtreding indien nodig
Ik weet niet of het echt een principe is van Ten Hag, maar het is wel een principe dat bijna alle topteams toepassen. Als de tegenstander onder de druk dreigt uit te spelen en er mogelijk gevaar dreigt, dan wordt er vaak een kleine overtreding gemaakt voordat de tegenstander echt gevaarlijk wordt.

De keeper gooit de bal kort naar een medespeler, er wordt direct druk gezet


De speler kan niet draaien en speelt de bal terug naar de keeper, er wordt direct weer druk gezet


Het is een minder georganiseerde situatie, daardoor zijn nog niet alle korte opties afgeschermd, maar er wordt wel direct druk gezet


De tegenstander heeft nog net de tijd om de bal door te spelen naar de back, die ook alweer onder druk gezet wordt


De back wipt de bal over de tegenstander heen en zo zijn de eerste twee lijnen van United uitgespeeld


Het is geen makkelijke bal voor de tegenstander omdat deze stuitert, maar United neemt geen enkel risico. Als het duel verloren wordt, dan zijn er zeven spelers uitgespeeld en zijn de ruimtes groot. Er wordt gekozen voor een (overduidelijke) duw in de rug om de aanval te onderbreken


Bekijk de video in de Video Database (769)


Principe: zijn de aanvallers uitgespeeld, dan moeten ze terugsprinten
Een ander principe van Ten Hag bij United is, als de aanvallers uitgespeeld zijn, dat ze dan terug moeten sprinten om de balbezittende tegenstander van achteren onder druk te zetten. Dit kan het gevolg zijn van het goed onder de druk uitspelen van de tegenstander of wanneer het druk zetten van United wat minder goed uitgevoerd wordt (zoals bij dit voorbeeld).

In deze situatie weet United geen druk op de opbouw van de tegenstander te krijgen


Daardoor weet de tegenstander de bal door de linies te spelen


Ten Hag verwacht van zijn aanvallers in deze situatie dat ze terugsprinten om druk van achteren te zetten


Zodat de verdedigers in de zone kunnen blijven om passlijnen af te schermen


Op deze manier weet United de tegenstander in te sluiten


Om vervolgens de bal te veroveren


In die situatie geldt meteen weer het principe om de eerste pass vooruit te spelen


Bekijk de video in de Video Database (770)


Met andere spelers dezelfde principes
Mooi om te zien is dat Ten Hag het bij United al voor elkaar heeft dat dezelfde principes worden uitgevoerd, ook als er andere spelers in het veld staan en dat hij het zelfs voor elkaar had gekregen dat Ronaldo bereid was om druk te zetten.

De opbouw wordt gestart en de opties worden beperkt door op relatief lage intensiteit druk te zetten


De linker vleugelaanvaller is attent om op de bal naar de andere kant druk te zetten


Op het moment dat de bal teruggespeeld wordt, wordt er weer druk gezet, niet zozeer om de bal al te veroveren, maar om de opties te beperken


Hierdoor wordt de tegenstander gedwongen om risico te nemen of om een lange bal te spelen. Ze kiezen voor een lange bal


United heeft de kwaliteit om de lange bal te winnen


De bal wordt op de grond gewonnen en er wordt verwacht dat de eerste bal naar voren gaat. Je ziet de speler dan ook naar de mogelijke opties kijken


De dieptepass wordt gespeeld


Door direct diep te spelen kan United optimaal profiteren van de desorganisatie bij de tegenstander


Bekijk de video in de Video Database (771)


Slotwoord
In dit artikel hebben we laten zien hoe het drukzetten van United zich steeds beter ontwikkeld. Het is knap om te zien hoe hij de ploeg langzaam naar zijn hand weet te zetten. Voor Ten Hag is dit ongetwijfeld een stap in de goede richting, maar hem kennende zal dit een stap zijn en geen eindstation. Goed is immers vaak nog niet goed genoeg.
 
Wil je alles lezen over Voetbal Tactiek?

Log dan in met je account van TrainersMagazine of abonneer je op Het Voetbal KennisPlatform. Je kunt alle artikelen lezen voor minder dan drie tientjes per jaar.

Abonneren voor €29

Of: spaar voor een gratis abonnement door te winkelen in onze webshop

Spaaractie
Het Voetbal KennisPlatform is gratis voor totaalabonnees op TrainersMagazine
Voetbaltactiek