Inloggen
✕
U bent niet ingelogd. Inloggen
De opbouw van Oranje (1): het overtal op het middenveld
| Bedankt voor uw mening!
Donderdag 26 Oktober 2023
Na een moeizame start in de Nations League behaalde Nederland twee belangrijke overwinningen. Tegen Griekenland werd met 3-0 gewonnen en tegen Ierland met 2-1. De wedstrijd tegen Griekenland was relatief eenvoudig, maar vooral tegen Ierland had Nederland moeite met de opbouwfase. Hoe kwam dat? In deel 1 een analyse van de wedstrijd tegen Griekenland (september 2023).

Tekst: Wouter Stronks en Paul van Veen

Het grootste verschil tussen die twee wedstrijden zat niet zozeer in de speelwijze van Nederland, want het plan was in beide wedstrijden vergelijkbaar, maar kwam vooral door een verschil in de manier van spelen van de tegenstander. Griekenland kreeg geen grip op de opbouw van Nederland, Ierland had een antwoord. Als we kijken naar Griekenland, dan probeerden zij Nederland op te vangen met een blok rond de kop-cirkel in een 1:4:4:2-formatie.



De formatie die Nederland daartegenover zet, kun je op verschillende manieren interpreteren, maar werd gecommuniceerd als een 1:3:4:3-systeem. De formatie is echter redelijk vrij interpretabel en varieert wanneer je de beelden stilzet. Je kunt het net zo goed 1:5:2:2:1 noemen.

Nederland bouwt met 3 verdedigers op


Wingbacks Daley Blind en Denzel Dumfries (buiten beeld) staan hoog


De verdedigende middenvelders Marten de Roon en Frenkie de Jong staan voor de verdediging


Aanvallende middenvelders Xavi Simons en Cody Gakpo kiezen positie in de rug van de 6 en 8 van Griekenland


Wout Weghorst is de diepe spits


Het voordeel van deze manier van spelen is, als je Gakpo of Simons weet te bereiken, dat je dan een 3-tegen-2 in het centrum weet te creëren.

Als het lukt om Gakpo en Simons aan de bal te krijgen, ontstaat er een overtal 3-tegen-2


Voor de backs van de tegenstanders is het lastig om naar binnen te komen, omdat Blind en Dumfries zo hoog op staan.

Dat is steeds het spel dat Nederland in de opbouw probeert te spelen. Ze proberen de tegenstander steeds in moeilijke keuzes te brengen en geduldig te wachten totdat een tegenstander ergens ruimte laat vallen. Dat is het moment om toe te slaan.

Vervolgens kiest De Jong positie in de ruimte achter de spitsen, zodat de 6 en 8 van de tegenstander voor moeilijke keuzes worden gesteld: stappen ze door naar De Jong of blijven ze Gakpo en Simons dekken?


De Roon heeft eigenlijk dezelfde rol. In deze situatie is De Jong uitgezakt om de tegenstander te lokken. De Roon probeert achter de spitsen positie te kiezen en in die zone aan te bieden om zo de 6 en 8 in moeilijke keuzes te brengen



Voorbeeld: de 2-0
De 2-0 van Nederland is hier een goed voorbeeld van. Het mooie van deze goal is dat de aanval die leidt tot de treffer een gevolg is van de gekozen tactiek van Nederland. Door de gekozen formatie en de formatie die Griekenland hiertegenover stelt, komt Griekenland steeds in moeilijke keuzes.

Tevens is goed te zien dat de goal niet voortkomt uit één loopactie, maar dat de combinatie van loopacties en keuzes er uiteindelijk toe leidt dat Griekenland in deze moeilijke keuzes komt. Hierdoor maakt de tegenstander uiteindelijk verkeerde keuzes en ontstaat er ruimte.

Door steeds van positie te wisselen en in beweging te blijven, brengt Nederland de tegenstander steeds in (moeilijke) keuzes. In deze situatie beweegt Gakpo naar de bal, laat De Roon zich uitzakken en tegelijkertijd beweegt De Jong naar de as. Aké heeft aan de bal alle tijd om te kijken of en waar er ruimte valt


Ook al is vaak de intentie om een speler in de as vrij te spelen, speelt Aké de bal toch naar Blind


Het gevolg is dat de rechtervleugelverdediger van Griekenland door moet dekken op Blind, Blind speelt de bal terug naar Aké. Achter deze vleugelverdediger ontstaat ruimte


Aké heeft de bal terug ontvangen van Blind, Gakpo kiest wederom positie achter de verdedigende middenvelder van Griekenland. Omdat de vleugelverdediger naar Blind is uitgestapt, ligt daar meer ruimte dan eerst. De Jong beweegt naar de bal toe


De middenvelder van Griekenland die bij Gakpo staat, moet relatief ver naar achteren, omdat de rechterflank van Griekenland nu openligt. Daardoor ontstaat er ruimte op het middenveld waar De Roon in loopt. Ook deze loopactie van De Roon is weer belangrijk


De 6 van Griekenland wil namelijk voorkomen dat De Roon daar vrijkomt en is van Simons naar De Roon gestapt. De Roon krijgt de bal niet, maar daardoor komt Simons wel vrij


Simons herkent dat hij vrij is en vraagt de bal in de voeten. Het is helaas niet de kwaliteit van Van Dijk om deze pass door de linies te spelen


De 6 van Griekenland staat nu een beetje tussen De Roon en Simons in. Hij kan niet meer doordekken op De Roon, maar hij staat nog steeds relatief ver van Simons. De Roon ontvangt de bal van Geertruida


De bal wordt via De Roon naar Dumfries gespeeld, je ziet de 6 van Griekenland meer oog hebben voor De Roon aan de bal dan voor Simons in zijn rug


Op het moment dat Dumfries bijna de bal heeft, kijkt de 6 van Griekenland pas weer naar Simons, maar is het eigenlijk al te laat. Simons loopt diep


Simons ontvangt de bal van Dumfries


Dumfries beweegt door en er ontstaat een 2-tegen-1. Dumfries ontvangt de bal terug van Simons en uit zijn voorzet zal Nederland scoren


Zoals gezegd zijn verschillende momenten in deze aanval belangrijk voor de ruimte die ontstaat. De bal naar Blind lokt de vleugelverdediger, waardoor Gakpo dieper kan staan, de loopactie van De Roon zorgt ervoor dat de 6 van Griekenland naar voren stapt en Simons meer ruimte krijgt, etc.


Voorbeeld:
Dit patroon is de hele wedstrijd zichtbaar. Op deze manier is Nederland steeds op zoek naar de vrije man.

Dit is een vergelijkbare situatie. De Roon kiest positie achter de twee spitsen en zo komt de 6 van de tegenstander in een moeilijke keuze: doorstappen op De Roon of bij Simons blijven


In deze situatie staat de 6 dichter bij Simons, dus het gevaar is minder groot, maar de situatie is vergelijkbaar aan de aanval die leidt tot de 2-0


In deze situatie herkent de vleugelverdediger ook het gevaar en kiest hij ervoor om de ruimte dicht te zetten waarin Simons de loopactie maakt. Vanuit verdedigend opzicht vind ik dit een betere keuze. Het gevolg is wel dat Dumfries aan de zijkant helemaal vrijkomt


Voorbeeld:
Dit is nog een voorbeeld waarin Nederland Griekenland voor moeilijke keuzes stelt.

In dit voorbeeld staat De Roon hoger en het is duidelijk te zien dat de 6 en 8 van Griekenland nu in een ondertal 2-tegen-3 staan


De Roon wordt ingespeeld en daardoor komt Simons vrij


De Roon passt naar Gakpo en zo staat Griekenland centraal achterin zelfs in een ondertal. Helaas kan Gakpo hem niet naar voren toe aannemen, waardoor het moment verloren gaat. Maar dit zijn de situaties waar Nederland steeds naar op zoek is



Voorbeeld: de 3-0
Het mag inmiddels duidelijk zijn dat door de gekozen formatie, tactiek en speelwijze, Nederland de tegenstander steeds in (moeilijke) keuzes brengt en ze kunnen profiteren als Griekenland een minder goede keuze maakt. Koeman zal extra tevreden zijn dat de 3-0 hier ook uit voortvloeit.

Je ziet Gakpo en Simons weer in de rug van de 6 en 8 staan. Terwijl de bal naar De Jong gespeeld wordt, besluit een middenvelder van Griekenland druk te zetten


De middenvelder van Griekenland krijgt geen druk op de bal, waardoor Gakpo vrij komt te staan


Gakpo wordt ingespeeld, de andere middenvelder stapt door


Hij is te laat. Gakpo kan doordraaien en er ontstaat een overtal 2-tegen-1 in het centrum


Gakpo speelt de tegenstander uit en zo ontstaat er een gevaarlijke situatie in het centrum


De vleugelverdediger besluit naar binnen te komen, om niet in een ondertal in de as te komen. Hierdoor laat hij wel Dumfries vrij. Dumfries ontvangt de bal en uit de voorzet van Dumfries wordt uiteindelijk door Weghorst de 3-0 gescoord



Centrale verdedigers stappen niet door
Wat opvalt is dat de centrale verdedigers van Griekenland totaal niet doorstappen, waardoor ze het hun teamgenoten op het middenveld moeilijker maken.

Als Simons nu ingespeeld zou worden, zouden veel ploegen ervoor kiezen om een van de centrale verdedigers door te laten stappen. Griekenland doet dit niet, waardoor de middenvelders steeds in een ondertal moeten verdedigen


Dat is geen incident, maar je ziet het steeds terug. Ook hier is aan de houding van de centrale verdedigers te zien dat ze geen enkele intentie hebben om door te stappen op Simons



Hoog druk
In fases probeert Griekenland hoog druk te zetten, maar dat is niet heel succesvol. Dat heeft weer te maken met het feit dat de 6 en 8 van Griekenland niet echt durven door te dekken. Anders komen Simons en Gakpo namelijk helemaal vrij.

Met de keeper erbij speelt Nederland in deze situatie zelfs een overtal 6-tegen-3 in de opbouw


Hierdoor kan Nederland steeds vrij gemakkelijk de vrije man vinden. Er stappen nu wel twee spelers van Griekenland door, maar die zijn eigenlijk te ver weg om echt nog te helpen in het druk zetten


De Roon en De Jong gaan bij hoge druk vaak laag staan en Griekenland durft het toch niet aan om helemaal door te stappen, waardoor er steeds voldoende aanspeelpunten in de opbouw zijn


Tien seconden later. Na een aantal pogingen geeft Griekenland het op en gaan ze weer compact staan. Zo ontstaat eigenlijk weer de situatie zoals deze hierboven beschreven is


De Roon en De Jong kiezen weer positie achter de twee spitsen en staan in het overtal 2-tegen-1. De Roon ontvangt de bal


De tegenstander stapt in, waardoor De Roon de 2-tegen-1 kan uitspelen en de bal naar de Jong kan spelen


Die kan vervolgens indribbelen om andere tegenstanders weer in keuzes te brengen



Positie kiezen
Vooral het positie kiezen van De Jong en De Roon is essentieel om het overtal op het middenveld uit te spelen. Zij moeten proberen om in de rug van de spitsen te staan, zodat deze uitgespeeld worden als een van hen aangespeeld wordt. De sleutel is om vervolgens steeds de 6 en 8 in moeilijke keuzes te brengen. Dat de afstand voor deze middenvelders van Griekenland eigenlijk te groot is om door te dekken, maar dat ze het zich uiteindelijk ook niet kunnen veroorloven om ze vrij te laten.

De Roon biedt zich aan. Hij brengt in deze situatie de 6 van de tegenstander in een moeilijke keuze


Misschien dat hij een beetje te dicht bij de spitsen is gekomen, waardoor deze hem ook onder druk kunnen zetten. Desondanks is duidelijk te zien dat hij de middenvelder heeft gelokt


Belangrijk in deze situatie is om open te staan, in dit geval met zijn gezicht naar de camera. Op die manier is de kans namelijk groter dat hij Simons kan bereiken


Hij heeft veel tijd nodig om door te draaien en daardoor is de pass tussendoor niet eenvoudig. Hij kiest ervoor om de bal terug te spelen


Hier is te zien waar hij de tijd verliest. Om de passlijn naar Simons te creëren, moet hij nog helemaal opendraaien


Samenvattend
Dit was een wedstrijd waar de gekozen formaties van beide teams in het voordeel van Nederland uitpakten. Ierland had de wedstrijd tegen Griekenland goed geanalyseerd en kwam met een passend antwoord. Dit lees je in het volgende deel.


 
Wilt u het hele artikel lezen?

Log dan in met je account van TrainersMagazine of abonneer je op Het Voetbal KennisPlatform. Je hebt al toegang tot 1000+ artikelen voor minder dan drie tientjes per jaar.

Abonneren voor €29
Het Voetbal KennisPlatform zit inbegrepen in het totaalabonnement van TrainersMagazine
Inloggen met jouw account
Voetbaltactiek
Het coachen van Haaland (1): Spelen met zijn rug naar het doel
Gepubliceerd in December 2023
Het coachen van Haaland (1): Spelen met zijn rug naar het doel

Erling Haaland schreef afgelopen seizoen geschiedenis in de Premier League. De 23-jarige Noorse aanvaller maakte in zijn eerste seizoen bij Manchester City maar liefst 36 doelpunten, een record in de Premier League. Haaland wordt alom gero
Analyse Guardiola: de keeper als linker centrale verdediger
Gepubliceerd in November 2023
Analyse Guardiola: de keeper als linker centrale verdediger

Pep Guardiola staat bekend als een voetbaltrainer die steeds met vernieuwingen komt, dat heb je natuurlijk in eerdere analyses kunnen zien. Hierdoor komen tegenstanders steeds voor keuzes te

De opbouw van Oranje (2): Het doordekken van Ierland
Gepubliceerd in November 2023
De opbouw van Oranje (2): Het doordekken van Ierland

In het vorige deel keken we naar de opbouw van Nederland tegen Griekenland. Nederland had weinig moeite met Griekenland, maar tegen Ierland had Nederland wel moeite met de opbouwfase. Hoe kwam dat? In dit deel kijken naar welke problemen Nederland ondervond. Tekst: Wouter Stronks en Paul van Veen Net als in de wedstrijd tegen Griekenland wild
Analyse Manchester City: Het lokken van de tegenstander
Gepubliceerd in Augustus 2023
Analyse Manchester City: Het lokken van de tegenstander

In een eerdere analyse lieten we zien hoe City met een back naar binnen of zelfs als middenvelder speelde, maar in de wedstrijd tegen Arsenal kiest City voor het opbouwen met twee centrale verdedigers en met twee backs aan de zijlijn.
De kracht van Napoli: Spelen en doorbewegen
Gepubliceerd in Juli 2023
De kracht van Napoli: Spelen en doorbewegen

Wat vooral opvalt in de speelwijze van Napoli is de manier van aanvallen via de zijkant. In een eerdere analyse lieten we de dynamische driehoek zien die belangrijk was in het aanvalsspel van Arsenal. Daar staat het continu overnemen van elkaars positie centraal, bij Napoli ontstaat die dynamiek door het voortdurend (in)spelen en doorbewegen. Vervolgens proberen ze door combinaties (hetzij
De dynamische driehoek van Arteta
Gepubliceerd in April 2023
De dynamische driehoek van Arteta

In het moderne voetbal spelen rotaties en positiewisselingen een steeds belangrijkere rol. Het gaat er niet om wie waar staat, als alle posities maar bezet zijn. Het is een kenmerk van de Hol
Waarom Weghorst belangrijk is voor United
Gepubliceerd in Februari 2023
Waarom Weghorst belangrijk is voor United

Het kan hard gaan in de carrière van een voetballer. Ongeveer een jaar geleden maakte Weghorst de overstap naar Burnley, waar hij degradatie niet kon voorkomen. Een jaar later speelt hij

Hoe RKC onder de druk van Ajax uitspeelde
Gepubliceerd in Februari 2023
Hoe RKC onder de druk van Ajax uitspeelde

In een volle Arena speelde RKC vooral in de eerste helft regelmatig onder de druk van Ajax uit. Centraal hierin staat het lokken van de tegenstander en dynamische positiewisselingen. Een analyse van Wouter Stronks. 

Het druk zetten van Erik ten Hag bij Manchester United
Gepubliceerd in Februari 2023
Het druk zetten van Erik ten Hag bij Manchester United

Na een stroeve start wordt de hand van Erik ten Hag bij Manchester United steeds beter zichtbaar. Wouter Stronks analyseerde voor TrainersMagazine de manier van druk zetten van Mancheste
9 kenmerken van het drukzetten van Arne Slot
Gepubliceerd in Februari 2023
9 kenmerken van het drukzetten van Arne Slot

Arne Slot staat bekend als een trainer die hoog druk wil zetten en attractief voetbal wil spelen. Zoals hij zelf zegt zijn er verschillende manieren om te spelen, maar dat dit ‘zijn’ manier is en dat hij herinnerd wil worden als een trainer die aantrekkelijk voetbal speelt. In dit eerste deel kijken we naar 9 kenmerken in het drukzetten van Arne Slot.

De rol van de moderne back (2): Dumfries
Gepubliceerd in September 2022
De rol van de moderne back (2): Dumfries

Dit is het tweede artikel in de serie over de moderne back. In dit artikel kijkt Wouter Stronks hoe Dumfries hier invulling aan geeft bij Inter Milan. Dumfries is natuurlijk een goed voorbeeld van een moderne back. Op het EK voetbal was hij zelfs als vleugelverdediger topscorer van het Nederlands Elftal. Bij voetbaltactiek gaat het erom dat jouw team en jouw spelers
Omgaan met een hoge back
Gepubliceerd in Augustus 2022
Omgaan met een hoge back

Veel ploegen spelen tegenwoordig met een back die in de opbouw hoog staat.  In dit artikel laat Jasper Somsen zien hoe Erik ten Hag hier bij Manchester United mee om ging in de wedstrijd tegen Liverpool. Erik ten Hag koos ervoor om juist uit te gaan van de kansen die een hoge back biedt. Door met de drie aanvallers zelf hoog te blijven staan, stonden de aanvall
De vrije trap van AS Monaco
Gepubliceerd in Augustus 2022
De vrije trap van AS Monaco

In de voorronde van de Champions League had PSV veel moeite met de vrije trap van AS Monaco. Uiteindelijk wist AS Monaco uit een van de varianten zelfs de gelijkmaker te scoren. In dit artikel analyseren we drie van deze vrije trappen van AS Monaco. Voorbeeld 1: Het blok In dit eerste voorbeeld maken ze gebruik van het blok om achterin een vrije speler
De derde man in de opbouw
Gepubliceerd in Juli 2022
De derde man in de opbouw

Het principe van de derde-man is een concept dat veel teams toepassen. In dit artikel kijken we hoe dit principe in de opbouwfase gebruikt kan worden. "De derde man is onmogelijk om te verdedigen" - Xavi Het concept van de derde man is moeilijk te verdedigen, maar we willen zeker niet zeggen dat het onmogelijk om te verdedigen is. D
De hand van Van Gaal (2): doordekken van de CV
Gepubliceerd in Juli 2022
De hand van Van Gaal (2): doordekken van de CV

In het vorige artikel keken we hoe het Nederlands Elftal invloed probeerde uit te oefenen op de opbouw van de tegenstander. In dit artikel kijken we met Wouter Stronks naar hoe het doorstappen van de centrale verdediger ervoor kan zorgen dat de spelbepalende spelers van de tegenstander steeds onder druk staan en niet in hun kracht kunnen komen. "Van Gaal heeft

De hand van Van Gaal (1): Verdedigende organisatie
Gepubliceerd in Juni 2022
De hand van Van Gaal (1): Verdedigende organisatie

Na het EK klonk er vanuit het Nederlands Elftal het verwijt dat het plan niet helemaal duidelijk was. Bij Louis van Gaal is er een heel duidelijk plan te zien. In gesprek met Wouter Stronks laat hij enkele momenten zien waarin duidelijk de hand van Van Gaal zichtbaar is. Vandaag deel 1: de verdedigende organisatie. De basis In deze wedstrijd speelt Ned
In beeld: de corner van Lille
Gepubliceerd in Januari 2022
In beeld: de corner van Lille

Lille scoorde afgelopen week met een mooie variant uit de corner. In dit artikel laten we zien hoe ze Botman vrij voor het doel krijgen. In hoofdstuk 5 van de cursus over 'Haal meer rendement uit de corner' kun je zien hoe topteams gebruik maken van het blok om een

In beeld: de rol van de moderne back
Gepubliceerd in December 2021
In beeld: de rol van de moderne back

De vleugelverdediger was ooit een eenvoudige verdediger die als enige rol had om de tegenstander uit te schakelen. In het moderne voetbal heeft de laatste jaren ook aanvallend een steeds

Analyse: De kwaliteiten van Klaassen
Gepubliceerd in November 2021
Analyse: De kwaliteiten van Klaassen

Vaak wordt er naar de (tactische) kwaliteiten van een team gekeken, maar als trainer is het ontwikkelen van individuele kwaliteiten misschien wel net zo belangrijk. Vandaag kijken we naar Davy K
Analyse Bayern München: Het creëren van doelkansen en het voorkomen ervan
Gepubliceerd in November 2021
Analyse Bayern München: Het creëren van doelkansen en het voorkomen ervan

Na vier wedstrijden is Bayern München met 12 punten en 17 gescoorde doelpunten koploper in groep E van de Champions League. In de wedstrijden tegen SL Benfica (2x), FC Barcelona en Dynamo Kiev maakte topscoorder Robert Lewandowski maar liefst 8 doelpunten. In de Bundesliga is het team van trainer Julian Nagelsmann ook uit de startblokken geschoten, in 10 wedstrijden scoorde het team g
Nieuw: Cursus Haal meer rendement uit de corner - 2 KNVB-licentiepunten
Gepubliceerd in Oktober 2021
Nieuw: Cursus Haal meer rendement uit de corner - 2 KNVB-licentiepunten

Vandaag is de vierde online cursus op het platform van TrainersMagazine gelanceerd. In deze e-learning staat de corner centraal. In deze cursus leer je: - De basisprincipes van de lange corner
EK Top-3 | Claudio Braga over de identiteit van Spanje
Gepubliceerd in Juli 2021
EK Top-3 | Claudio Braga over de identiteit van Spanje

Claudio Braga, momenteel technisch manager bij Al-Wahda en voormalig hoofdtrainer bij Fortuna Sittard, FC Dordrecht, Santa Clara en CS Maritimo (en werkzaam in de jeugd van FC Utrecht, Feyenoord, Sparta, Excelsior en PSV), kiest vandaag het fragment in de EK Top-3: “Ik heb voor Spanje gekozen omdat ik vind dat zij met een aanvallende speelwijze het beste voetbal spelen. Bij Spanje zi
EK Top-3 | David Vecht over de ontwikkeling van het dieptespel
Gepubliceerd in Juni 2021
EK Top-3 | David Vecht over de ontwikkeling van het dieptespel

Vandaag laten we David Vecht, werkzaam in de jeugdopleiding van FC Utrecht aan het woord over wat hem opgevallen is tijdens het EK: “Mij valt op dat je een duidelijke ontwikkeling ziet in het dieptespel bij balbezit.” Tekst:
EK-Top-3 | Willem Weijs | Spelen tegen compacte tegenstanders
Gepubliceerd in Juni 2021
EK-Top-3 | Willem Weijs | Spelen tegen compacte tegenstanders

Willem Weijs, momenteel trainer van Willem II Onder21, kiest voor de EK Top-3 voor een trend: “Ik zie een trend dat er heel veel teams kiezen voor een compacte verdedigende organisatie en daarbij ook nog eens laag op het veld positie kiezen.”  “Dat is ook verklaarbaar, dit is een EK voor landenteams met een beperkte voorbereidingstijd en dit b
Alfred Schreuder over het verplaatsen van het spel
Gepubliceerd in Juni 2021
Alfred Schreuder over het verplaatsen van het spel

Bij de NOS sprak Alfred Schreuder over hoe Spanje meer rendement kan halen bij het verplaatsen van het spel tegen compacte verdedigingen zoals Zweden. Zijn analyse in een fotoserie. Zijn analyse is een mooie aanvulling op het arti