Inloggen
U bent niet ingelogd. Inloggen
De opbouw van Oranje (2): Het doordekken van Ierland
Donderdag 2 November 2023
In het vorige deel keken we naar de opbouw van Nederland tegen Griekenland. Nederland had weinig moeite met Griekenland, maar tegen Ierland had Nederland wel moeite met de opbouwfase. Hoe kwam dat? In dit deel kijken naar welke problemen Nederland ondervond.

Tekst: Wouter Stronks en Paul van Veen

Net als in de wedstrijd tegen Griekenland wilde Nederland opbouwen met drie verdedigers. Ierland had Nederland echter goed geanalyseerd en een antwoord gevonden.

Het eerste dat opvalt is dat Ierland al veel hoger staat. Chiedozie Ogbene stapt door op Nathan Aké, Jason Knight op Matthijs de Ligt en Adam Idah is verantwoordelijk voor zowel Mark Flekken als Virgil van Dijk


Ierland liet dus Van Dijk iets meer vrij en dat zal er waarschijnlijk mee te maken hebben dat Van Dijk opbouwend geen exceptionele kwaliteiten heeft.

Wat tevens opvalt is dat zowel De Jong als Mats Wieffer in de opbouw gedekt is door een centrale middenvelder van Ierland


Idah loopt aan op Flekken en Nederland speelt via de derde man de vrije Van Dijk aan


Van Dijk speelt de bal direct weer terug naar Flekken die direct weer onder druk komt


Flekken komt onder druk en probeert in de eigen zestien eruit te voetballen. Je ziet Ierland de derde-man-situatie ook weer herkennen. Zo is bijvoorbeeld Knight al onderweg naar Van Dijk


Ook de middenvelder in de rug van Frenkie probeert de pass naar Van Dijk te blokkeren en dat lukt hem. Er ontstaat een gevaarlijke situatie voor het doel van Nederland die ternauwernood tot hoekschop kan worden verwerkt, die de aanleiding zou zijn tot de strafschop (en 1-0) van Ierland



Wat tevens opvalt in bovenstaande situatie is dat Ierland ook de optie afschermt om bijvoorbeeld via Simons of Gakpo te spelen. Te zien is dat Simons kort gedekt wordt. De twee middenvelders van Ierland staan hoog. Dat kan omdat de centrale verdedigers van Ierland - in tegenstelling tot Griekenland - wel durven door te stappen



Voorbeeld:

In deze volgende opbouw van Nederland zie je hetzelfde patroon


De spits loopt weer aan op Flekken en via Wieffer wordt de derde man (Van Dijk) aangespeeld


Van Dijk heeft nu wel de tijd om de bal aan te nemen, maar het is nog steeds geen comfortabele situatie


Er volgt een rechte pass langs de lijn op een medespeler (Dumfries) die een tegenstander in de rug heeft. Dat is geen gewenste bal en dit is zeker geen situatie waarin Dumfries in zijn kwaliteiten komt. Dit zal dan ook tot balverlies leiden


Als de camera in deze opbouw draait, zie je uiteindelijk de vijf verdedigers van Ierland in beeld. Duidelijk is te zien dat het geen standaard vijf-op-een-lijn is. James McClean (LV) is doorgestapt op Dumfries, John Egan (LCV) op Xavi Simons, Shane Duffy (CV) staat bij Donyell Malen, Nathan Collins (RCV) onderschept de pass en dan hebben ze nog Matt Doherty (RV) die naar binnen is gekomen


Voorbeeld: het bespelen van diepte
Je ziet dat de spelers van Ierland zich heel goed bewust zijn van de manier van opbouwen van Nederland.

De Ligt speelt de bal terug naar Flekken. In dit voorbeeld is te zien dat Ierland doorstapt om alle opties af te schermen. In feite spelen ze gewoon 1-op-1


Dat betekent dat ze achterin ook 1-tegen-1 staan. Dat vraagt inzicht van de verdedigers. Als Nederland door Ierland wordt gedwongen tot een lange bal, zie je ze meteen de diepte afdekken om niet in de 1-tegen-1 met bijvoorbeeld Malen te komen



De bal schiet door en komt daardoor eenvoudig in bezit van een verdediger van Ierland



Voorbeeld:
Dat voortdurend doordekken is echt een groot verschil met de wedstrijd tegen Griekenland.

De bal wordt naar Malen gespeeld


Geen enkele twijfel bij de verdediger van Ierland: er moet doorgedekt worden


Malen speelt terug op Aké. Ierland dekt weer door


Als Aké de bal vervolgens doorspeelt naar De Jong, stapt ook de middenvelder van Ierland weer door


De speler van Ierland doet er alles aan om Nederland onder druk te zetten


De Jong speelt naar Aké en die moet uiteindelijk weer helemaal terug naar de keeper



Het doordekken van de centrale verdedigers
Het grote verschil tussen Griekenland en Ierland is dat de centrale middenvelders dus kunnen doordekken op Wieffer en De Jong, omdat ze weten dat de centrale verdedigers achter hen durven door te dekken op Gakpo en Simons. Ze hoeven dus vaak niet eens te kiezen, dus ze komen ook niet voor moeilijke keuzes te staan.


Het aanvalsplan van Nederland
Door het voortdurend doordekken van Ierland, ontstond er ook ruimte. Malen kwam meerdere keren in de ruimte van de verdediger die doorstapte, maar Nederland wist daar niet van te profiteren.


Gakpo zal ingespeeld worden en een verdediger van Ierland stapt direct door op Gakpo


Je ziet vervolgens Malen in de ruimte lopen van de verdediger die doorstapt


Waardoor Malen vrij in de ruimte komt te staan. Als Gakpo dat doorheeft en de bal speelt (eventueel via een derde man), dan is Malen weg



Het risico
Het vorige voorbeeld liet al zien dat Ierland ook een risico nam met deze manier van spelen en het accent op het doordekken. Dit was uiteindelijk ook goed te zien in de aanval die leidde tot de 1-1.

Opvallend: de aanval van Oranje start op het moment dat Ierland een hoge (breedte)pass van Van Dijk weet te onderscheppen


De verdediger van Ierland kopt de bal in de voeten van Gakpo en daardoor krijgt hij de ruimte om in te dribbelen. In deze situatie heeft Ierland nog maar vier verdedigers


Verdediger McClean is in de omschakeling Dumfries kwijtgeraakt en staat aan de buitenkant. Egan lijkt te veel aandacht te hebben op zijn taak van het doordekken op Simons, kijkt niet om zich heen en lijkt Dumfries niet te zien


Egan stapt inderdaad door op Simons en daardoor kan Dumfries in de diepte aangespeeld worden


Dumfries komt vrij en dit is de aanleiding tot de strafschop van Nederland en de 1-1



De oplossing van Oranje (1)
Na ongeveer 20 minuten zag je de eerste tegenzet van Oranje. In de opbouw zag je Simons en (vooral) Gakpo meer naar de zijkanten uitwijken.

In de opbouw positioneert Gakpo zich helemaal langs de zijlijn


De reden hierachter is dat het voor Ierland veel moeilijker wordt om dan met een centrale verdediger op bijvoorbeeld Gakpo door te dekken. Dat kan natuurlijk nog steeds wel, maar dan moeten ze wel veel meer ruimte in de as weggeven.

Voorbeeld:
In deze fase krijgt Nederland wat meer rust aan de bal in de opbouw en kan het kijken hoe Ierland dit oplost.

Aké houdt de bal aan de voet om te kijken hoe Ierland op de situatie reageert


Van Dijk heeft de bal ontvangen van Aké en Gakpo is weer aan de zijkant te zien, nu op rechts


Gakpo ontvangt de bal en kan vooruit dribbelen. Door het positioneren aan de zijkant durft er geen centrale verdediger meer door te dekken. Ook de back kan niet doordekken omdat Dumfries hoog staat. Zo kan Gakpo naar voren dribbelen


Goed te zien is waarom Josh Cullen nu niet door kon stappen op Gakpo



De oplossing van Oranje (2)
In de rust volgt dan de ‘echte’ omzetting. In de tweede helft gaat Nederland in de opbouw 1:4:3:3 spelen.


De oplossing in beeld. Nederland bouwt nu op met vier. Dumfries staat op rechts een stuk lager om een opbouw van vier te creëren. Doordat Malen rechtsbuiten is komen te spelen, wordt het nagenoeg onmogelijk voor de back van Ierland om door te dekken, omdat Malen dan helemaal vrijkomt


Als de bal bij de rechter centrale verdediger is, dan hebben ze direct aan die kant een overtal


Tijjani Reijnders wordt ingespeeld en je ziet vervolgens De Jong helemaal vrijkomen


Dumfries wordt aangespeeld en Reijnders beweegt door. De bal zou nu naar De Jong kunnen, maar Dumfries besluit om Reijnders weer aan te spelen via de derde man


Via de derde man wordt Reijnders aangespeeld


Het grote verschil is dat de back nu niet door kan op Dumfries en er daardoor in de opbouw een 4-tegen-3 ontstaat. De twee middenvelders die bij Reijnders en De Jong staan, proberen vervolgens wel te kantelen naar de back, maar moeten daardoor Reijnders of De Jong loslaten. Zo ontstaat daar weer een 3-tegen-2.


Voorbeeld:
Maar het ‘nieuwe’ systeem heeft nog meer voordelen, ook hoger op het veld in de aanvalsfase, zoals je in onderstaand voorbeeld kan zien.

Gakpo is aan de bal, Nederland speelt nu met Malen aan de zijkant



Gakpo opent de bal naar rechts


Malen ontvangt de bal en Dumfries sluit bij. Hierdoor komt de Ierse verdediger in een ondertal te staan. Hij kan niet doordekken op Malen, omdat dan Dumfries vrijkomt of diep kan lopen. Je ziet de verdediger dan ook met zijn armen aangeven dat hij het even niet weet



Voorbeeld:
De vorige aanval werd afgeslagen, maar de aanval loopt door. We zijn inmiddels tien seconden verder, maar de verdediger heeft nog steeds hetzelfde probleem.

De verdediger van Ierland staat nog steeds in een ondertal


Reijnders speelt de bal naar Malen aan de zijlijn


Malen ontvangt de bal en Dumfries loopt diep. Wederom een lastige ondertalsituatie voor de verdediger



Voorbeeld:
Dit is het probleem waar de linkervleugelverdediger van Ierland in het begin van de tweede helft steeds mee geconfronteerd werd. In tegenstelling tot de eerste helft komen spelers van Ierland steeds in (moeilijke) keuzesituaties terecht. Net zoals Griekenland steeds kwam tegen Nederland. Nog geen minuut later volgt wederom een vergelijkbare situatie.

Malen wordt in de voeten aangespeeld


Door de lopende Dumfries kan de vleugelverdediger wederom niet doordekken


Via de derde man kan Dumfries aangespeeld worden


Dumfries komt aan de bal in de assist-zone. Zijn voorzet is op maat, de doelpoging van Simons gaat over



Voorbeeld:
Dit probleem kreeg Ierland maar niet opgelost. Vijf minuten later ontstaat wederom uit een vergelijkbare situatie het winnende doelpunt van Nederland.

De bal wordt naar De Jong gespeeld. Malen komt naar binnen en Dumfries gaat diep


De linkervleugelverdediger heeft zoveel aandacht voor Malen dat hij de loopactie van Dumfries niet ziet


De Jong speelt Dumfries in de diepte aan. De verdediger herkent het gevaar nog steeds niet


Dumfries komt vrij in de assist-zone en geeft voor op Weghorst. Weghorst scoort


De tegenzet van Ierland
Daar waar alles in de eerste helft voor Ierland duidelijk was, komen ze in het begin van de tweede helft steeds voor moeilijke keuzes te staan. Nederland domineert de eerste fase van de tweede helft, totdat Ierland na een wissel van systeem verandert. Ze gaan 1:4:3:3 (punt naar voren) spelen.


Nu zet Ierland weer met een 9 en 10 druk. Hier zie je de 9 aanlopen


Als de bal naar Van Dijk gaat, zet de 10 druk


De buitenspeler aan de niet-balkant stapt door op Reijnders


Daarnaast dekken de middenvelders niet meer door. Dat betekent de 10 ervoor moet zorgen dat De Jong in zijn rug niet aangespeeld wordt


Van Dijk wordt weer gedwongen tot een lange bal naar de zijkant


De back hoeft nu niet door op Dumfries, maar het middenveld stapt door. Door de tijd dat deze pass onderweg is, heeft Ierland weer de tijd om kort te zitten bij aanname


Door deze wisseling weet Nederland niet meer de vrije man te vinden in de opbouw en in de slotfase nemen ze geen risico meer en spelen ze eigenlijk alleen nog maar de lange bal. De eerste fase van de tweede helft bleek uiteindelijk voldoende om de overwinning binnen te slepen.

Samenvattend
Koeman legde na de wedstrijd bij de NOS ook uit dat hij in de rust van systeem gewisseld was. "We moeten systemen kunnen spelen en moeten ook kunnen afwisselen", zei hij na afloop. "Het was systeem tegen systeem. (..) Dit team moet kunnen veranderen. Mijn taak is om de momenten te kiezen om te veranderen. (..) Als ze met drie man voorin druk zetten op onze drie centrale verdedigers, dan moet je vier man in de opbouw maken. Maar het was zó hectisch, dat we dat ook niet deden. Ik kon ze vanaf de zijkant ook niet bereiken. Ik had weliswaar eerder kunnen wisselen, maar ik heb gewacht tot de rust. (..) Uiteindelijk is het belangrijkste geweest dat we anders gingen spelen. We kregen daardoor rust en wel een man meer. Zij waren ook zoekende en konden die druk uit het begin niet meer zetten."
 
Wilt u het hele artikel lezen?

Log dan in met je account van TrainersMagazine of abonneer je op Het Voetbal KennisPlatform. Je hebt al toegang tot 1000+ artikelen voor minder dan drie tientjes per jaar.

Abonneren voor €29
Het Voetbal KennisPlatform zit inbegrepen in het totaalabonnement van TrainersMagazine
Voetbaltactiek